To worry or not to worry, that’s the question
Toen ik vele jaren geleden gevraagd werd om in ons vermaarde tijdschrift een column te schrijven, vroeg ik aan de toenmalige hoofdredacteur waarover ik kon schrijven. Wat is mijn mandaat? ‘Alles wat jou bezighoudt’ was het antwoord. In de afgelopen jaren beperkte ik mijn column tot maatschappelijke kwesties op economisch gebied, en als het even lukte op het
snijvlak van economie en onderwijs. Nu maak ik mij zorgen om andere zaken.
Om eerst mijn vermaarde en veel getalenteerdere voornaam-genoot te parafraseren: To worry or not to worry, that’s the question. Je zorgen maken is niet iets wat bij een man past, althans dat beweerde mijn baas van de afdeling waar ik werkzaam was in Amerika. Hij was Vietnam-veteraan en een alfa-mannetje, die het leven wist te bezweren met allerlei spreuken die hij
volgens mij zelf had bedacht.
Eén ervan luidde: Women worry, men work, waarmee hij niet bedoelde dat vrouwen lui zijn maar meer dat vrouwen zich over allerlei zaken zorgen maken – in de ogen van mannen ‘zich druk maken’ – en dat mannen gewend zijn daarop in te springen en er meteen wat aan willen doen, wat vaak niet de bedoeling is.
Bij ons thuis: mijn vrouw zit mijmerend op de bank en kijkt naar de okergele muur. ‘Het begint me toch wel wat te vervelen’, luidt het oordeel. ‘We zouden eens een andere kleur kunnen overwegen.’ In gedachten zit ik dan al in de auto, richting bouwmarkt, om een andere kleur te laten mengen en deze het daaropvolgende weekeinde op de muur te smeren.
Nee, dat is niet de bedoeling. Ze wil alleen maar even kwijt dat het al wat langer okergeel is, en dat wellicht…
Stanford University
Maar goed. Waar maak ik me zorgen over? Niet meer zozeer het milieu, nadat ik enkele weken geleden een voordracht van een econoom van Stanford University USA bijwoonde. Zij hebben een model ontwikkeld waarmee je ‘beleidsmatig’ draaiend aan de knoppen kunt zien wat de gevolgen zijn voor global warming.
Wil je niet meer dan 2 graden temperatuurstijging – wat al behoorlijk is en vele gevolgen heeft – dan draai je aan allerlei knoppen en voilà!
Het oplossen van het probleem lijkt dan helemaal binnen handbereik. Want iedereen – zelfs een politicus – kan dan al draaiend aan de knoppen tot beslissingen komen over kernenergie, kolengebruik, bevolkingstoename et cetera.
Waar maak ik me dan wel zorgen over? Uitermate veel over hoe er in ons land met ouderen wordt omgegaan. De politieke partij bij uitstek die zich hier mee bezig zou moeten houden, blijkt meer met zichzelf en haar interne problemen bezig dan met het behartigen van de belangen van 50+. In de vele keuzes die voorgesteld worden door de politiek om de armoede in Nederland te bestrijden worden doorgaans alleen voorstellen gedaan ten faveure van mensen met kinderen: kinderopvang, kinderbijslag, kindertoeslag. Niks mis mee, maar indien de helft van het voorgestelde budget hieraan opgaat en men pogingen doet om het minimumloon te verhogen – maar de AOW die daar aan gekoppeld is wil bevriezen – vraag ik mij af welke ideeën hieraan ten grondslag liggen. Het krijgen van kinderen is en blijft een keuze, ouder worden niet. Er worden nauwelijks voorstellen gedaan om het eigen risico in de zorg af te schaffen, een last die doorgaans ouderen treft. Er worden wel allerlei vergoedingen ontwikkeld om ziektes en kwalen te bestrijden die je op jongere leeftijd kan krijgen, maar bijvoorbeeld een vaccinatieprogramma met Shintrix tegen gordelroos (wat naar verhouding doorgaans ouderen treft) wordt afgeblazen. Want te duur.
Schietpartijen
Ik kan dus niet anders dan constateren dat er naar verhouding weinig gedaan wordt om de positie van ouderen te verbeteren. Kijk eens in omringende landen, waar het openbaar vervoer voor 65+ gratis of goedkoop is, en waar allerlei faciliteiten goedkoper of gratis zijn voor ouderen. Nederland valt uit de toon. Nu ben ik sowieso de wat onnozele mening van onze scheidende premier niet toegedaan dat wij in een ‘gaaf land’ wonen. Daarvoor lopen er te veel jongeren rond met messen op zak, daarvoor vinden er te veel schietpartijen plaats, waarbij een moeder en haar dochter en een arts/docent om het leven komen. Al met al maak ik mij dan ernstig zorgen.
Willem Landman is gedragseconoom met als specialisatie beleggingsadvies en financieel gedrag, auteur/ publicist en wetenschappelijk onderzoeker.